Dekanat pińczowski

Parafie w dekanacie pińczowskim:
Bogucice, Chroberz, Góry, Kije, Krzyżanowice, Michałów, Młodzawy, Pińczów, Zagość i położona poza powiatem buskim parafia Wrocieryż.

Bogucice – Parafia Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny

Rys. Bogucice – kościół parafialny¹.

Ksiądz Stefan Winiarski
Stefan Winiarski, syn Pawła i Magdaleny z Kulów, urodził się w Dziewięczycach parafii Wolica 11.11.1901 roku. Po ukończeniu szkoły powszechnej w miejscowości rodzinnej został w 1917 roku przyjęty do gimnazjum w Pińczowie, w którym ukończył 6 klas, a następnie w 1923 roku zgłosił się do Seminarium Duchownego w Kielcach. Po ukończeniu kursu humanistycznego i nauk teologicznych został wyświęcony na kapłana 21.6.1931 roku. Po święceniach Władza Diecezjalna skierowała go na wikariaty do parafii w Prandocinie, Sędziszowie i Pińczowie. Pierwszym probostwem były Bogucice, gdzie rozpoczął 24.4.1939 roku samodzielną pracę duszpasterską. W lipcu 1952 r. przeniósł się do Pałecznicy. Na skutek złego stanu zdrowia złożył rezygnację z tego probostwa w 1955 roku i przez kilka lat kurował się w rodzinnych stronach. Po poprawie zdrowia podjął się w samodzielnej pracy w parafii Witów w maju 1969 roku. Zmarł 6.11.1972 roku. Pochowany został w Wolicy².

Chroberz – Parafia pw. Wniebowstąpienia Najświętszej Maryi Panny

Fot. Widok na kościół w Chrobrzu od strony południowej – rok 1915³.

Wikariusze: ks. Józef Bania z diecezji łuckiej (1940-1944), ks. Tadeusz Szałajdewicz z diecezji lwowskiej (1944-?) .

Biogramy kapłanów posługujących w parafii Chroberz

Ksiądz Walenty Kański
Walenty Kański urodził się 14.2.1894 r. w Miechowie. W czasie studiów w Seminarium Duchownym w Kielcach wyróżniał się wybitnymi zdolnościami, został więc skierowany na dalsze studia teologiczne do Warszawy. Święcenia kapłańskie otrzymał z rąk biskupa A. Łosińskiego dnia 9.5.1920 r. Był wikariuszem w parafiach: Olkusz (1920), Jędrzejów (1921). Pierwsze probostwo otrzymał w lutym 1926 r. w Nagłowicach. W listopadzie 1934 r. przeniósł się do Chrobrza.

We wrześniu 1940 r., wraz z całą komisją kontyngentową z Chrobrza został osadzony w więzieniu w Pińczowie. Karę więzienia zaostrzono 48-godzinnym głodem. Niemcy, stosując zasadę odpowiedzialności zbiorowej, wymuszali tego rodzaju szykanami terminowe oddawanie kontyngentów⁵.
Ksiądz W. Kański pozostał w pamięci parafian chroberskich jako dobry gospodarz i wręcz zapalony budowniczy. Wybudował plebanię murowaną. Pobudował także mur z kamienia pińczowskiego wzdłuż drogi, biegnącej w kierunku cmentarza grzebalnego. Jako pierwszy w Chrobrzu zastosował cement, budując mostek betonowy łączący plebanię z cmentarzem kościelnym. Zakupił bardzo małe działki od Wojciecha Kłapa i Jana Kasperkowicza, przyległe do placu plebanii, przeznaczone później na parking i wjazd do plebanii. Przy pomocy parafian ukrył dzwon przez Niemcami⁶. Uczestniczył w wystawianiu fałszywych metryk urodzenia dla partyzantów “spalonych”, zarówno z AK, jak też z AL i BCh⁷.

Ja i moi bracia byliśmy przez długi czas ministrantami Przed ołtarzem, tuż przed rozpoczęciem mszy świętej, klęcząc na schodach wraz z księdzem odmawialiśmy ministranturę. Ministranturę trzeba było znać na pamięć, wymawiając ją w języku łacińskim”⁹.
Dnia 11.6.1953 r. objął po księdzu Adamie Molisaku urząd proboszcza w Busku i jednocześnie dziekana stopnickiego. Od 26.7.1958 r. był dziekanem dekanatu buskiego, wydzielonego z dekanatu stopnickiego. Dnia 23.5.1963 r. otrzymał godność kanonika honorowego Kapituły Wiślickiej.
Z probostwa w Busku zrezygnował 24.1.1973 r. Zmarł 15.11.1973 r. i został pochowany w Miechowie¹⁰.

Góry Pińczowskie – Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Informacje dodatkowe:
O uroczystościach odpustowych w parafii Góry za czasów probostwa księdza W. Soczawy tak pisała Niedziela Kielecka:
“(…) w czasie gdy proboszczem parafii był ks. Wincenty Soczawa. Pamiętają tamte odpusty, wiedzą także, jak wyglądały te przedwojenne: – Rodzice nam opowiadali, jak przed wojną na odpust do Gór przychodziły rzesze ludzi. Szli na piechotę, przyjeżdżali furmankami i zostawiali konie u znajomych albo na podwórkach u okolicznych mieszkańców. Podczas sumy była procesja, dzieci sypały kwiaty, a ksiądz szedł, niosąc monstrancję. – wspominają.
(…) Ich słowa potwierdzają wpisy w parafialnej kronice. „Pogoda była piękna, z parafii górskiej i okolicy przyszły tłumy ludzi. Sumę miał ks. Franciszek Pustułka z Wrocieryża. Piękne kazanie, okolicznościowe wygłosił ks. Stanisław Gruszka, proboszcz z Młodzaw. Parafialny komitet budowy Niższego Seminarium Duchownego w Kielcach zorganizował szereg loterii dochodowych: jak znaczek „koło szczęścia” oraz „procent od karuzel”. Do Komunii Świętej Przystąpiło około 300 osób”. Potwierdzają to moi rozmówcy, dodając, że podczas każdej takiej uroczystości zbierane były pieniądze na cele dobroczynne”¹².

Biogramy kapłanów posługujących w parafii Góry Pińczowskie

Ksiądz Wincenty Soczawa
Wincenty Soczawa, s. Walentego i Marianny z Wojtasików, urodził się 1.10.1906 r. we wsi Krzyżanowice-Gacki. Ukończył gimnazjum pińczowskie w 1924 r. Po przerobieniu  VII i VIII klasy w liceum seminatyjskim seminarium duchownego w Kielcach studiował tam w wyższym seminarium do 1931 r. W tymże roku otrzymał święcenia kapłańskie z rąk biskupa A. Łosińskiego.
Pracował jako wikariusz w parafii Olkusz (1931-1934). Uczył tam w latach 1931-1933 religii w Gimnazjum Żeńskim Koła Polskiej Macierzy Szkolnej i w szkołach powszechnych. Od 1934 r. był wikariuszem w parafii św. Wojciecha w Kielcach i prefektem szkoły powszechnej nr 6. W tej szkole prowadził koło Krucjaty Eucharystycznej¹³. Od 1936 r. był proboszczem parafii św. Wojciecha w Kielcach, prowadził oddział parafialny “Caritas” i jednocześnie sprawował funkcję Diecezjalnego Dyrektora Szpitalnictwa Apostolskiego¹⁴.
Od 23.1.1939 r. był proboszczem w Górach Pińczowskich. Po doświadczeniach z pracy w parafiach miejskich stanął wobec zupełnie odmiennego duszpasterzowania na wsi, wśród ludności stosunkowo biednej, złożonej głównie z małorolnych i wyrobników, pracujących w miejscowym dworze. W obliczu narastającego ubożenia parafian w warunkach okupacji, wystarał się o kuchnię ludową w Górach i o środki z opieki społecznej.
Parafianie górscy oceniani byli jako ludzie “chętni”, zapalczywi, łatwo stygnący, pobożni i przywiązani, ale też ambitni i łakomi, nie szanujący cudzej własności, a także awanturnicy i skłonni do pijaństwa (wizyta dziekańska z 1935 r. i sprawozdanie proboszcza z 1946 r.).
Ksiądz Wincenty Soczawa przeszedł w listopadzie 1947 r. na probostwo w parafii Imielno.
Zmarł tragicznie 14.8.1950 r. na skutek poparzeń doznanych w pożarze. Został pochowany w Imielnie¹⁵.

Ksiądz Henryk Wieśniak
Henryk Wieśniak, s. Antoniego i Jadwigi, urodził się 12.1.1909 r. w Radomiu. Ukończył gimnazjum państwowe w Radomiu w 1933 r. i wstąpił do Seminarium Duchownego w Kielcach. Święcenia kapłańskie przyjął 17.2.1940 r. z rąk biskupa Czesława Kaczmarka. Rozpoczął pracę jako wikariusz w parafii Góry, ale po roku, udał się na długotrwałą kurację chorych płuc.
Wrócił do pracy w 1950 r. i został mianowany proboszczem w Bolminie, następnie przeniósł się do Jerzmanowic (1964), do Wzdołu (1970), do Pierzchnicy (1973) i do Oblas (1974). Przeszedł na emeryturę w marcu 1975 r. 
Zmarł w 21.10.1976 r. Został pochowany w Radomiu¹⁶.

Kije – Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła

Rys. Kościół parafialny w Kijach¹⁷.

Wikariusze: ks. Piotr Banach (1939-1945), ks. Bolesław Zelek (1941-1945), ks. Wojciech Wielgus (1941-1943), ks. Józef Bania z diecezji łuckiej (1944-1945), ks. Tadeusz Szałajdewicz z diecezji lwowskiej (1943-1944), ks. Władysław Latała (1945-1947).

Biogramy kapłanów posługujących w parafii Kije¹⁸

Proboszczem był w parafiach: Krzyżanowice, Dzierążnia (1922), Kije (1934), parafia katedralna w Kielcach (1944). Był spowiednikiem nadzwyczajnym sióstr skrytek w Działoszycach. W 1922 r. dołączył do Związku Misjonarzy – Rekolekcjonistów Diecezjalnych i głosił rekolekcje w wielu parafiach.
Obok pracy duszpasterskiej i rozlicznych zajęć w parafiach jako wikariusz, a potem proboszcz, był nieprzeciętnie aktywny i skuteczny w działaniu na wielu polach. Miał wielkie zasługi w organizowaniu i wzmacnianiu spółdzielczości wiejskiej. Zaczynał w Kurzelowie, gdzie włączył się w działalność Stowarzyszenia Spożywców. Prowadził tam sklepik wiejski. Wkrótce parafianie wybrali go prezesem Stowarzyszenia. W Krzyżanowicach założył Stowarzyszenie Spożywców “Społem”. Z jego inicjatywy lub przy czynnym jego udziale powstały i działały pomyślnie spółdzielnie mleczarskie w Dzierążni, Pilicy i w Kijach. Pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Rolniczego w Kazimierzy Wielkiej, przewodniczącego Rady Nadzorczej Spółdzielczego Banku w Działoszycach, wiceprezesa Rady Małopolskiego Związku Mleczarskiego. Jako zasłużony działacz spółdzielczy w 1938 r. został wybrany senatorem V kadencji.
Był wrażliwy na sprawy opieki zdrowotnej i opieki społecznej. W Mstyczowie i w Pilicy, w czasie szalejącej tam w latach 1917-1918 epidemii tyfusu, poświęcił się osobiście opiece nad chorymi. W Pilicy zatroszczył się o poprawę warunków higienicznych w szpitaliku. W Dzierążni założył pierwszą w regionie kieleckim ochronkę typu wiejskiego.
W mrocznych czasach okupacji niemieckiej, ks. R. Zelek aktywnie wspierał działalność dobroczynną na rzecz nękanej biedą i głodem ludności w Kijach, gdzie w pierwszych dniach wojny we wrześniu 1939 r. większość domostw strawił ogień²⁰.
W sprawozdaniu z lustracji Delegatury Polskiego Komitetu Opiekuńczego  w Kijach czytamy: “Potrzeby w Kijach są wielkie, bowiem z powodu działań wojennych dużo ludzi pozostało bez dachu nad głową i bez środków do życia. Działalność Delegatury jest bardzo pożyteczna. Dzięki ofiarnej i bezinteresownej pracy Delegatury wszystkich członków na czele z perezesem oraz czynnym poparciem miejscowego proboszcza Ks. Kanonka R. Zelka, Delegatura bez większych zasiłków z zewnątrz, udziela wydatnej pomocy w żywności i odzieży nieszczęśliwym ofiarom wojny. Udaje się to Delegaturze znakomicie dlatego, że zamożniejsze społeczeństwo miejscowe, zachęcane przez ks. Kanonika, widząc wysiłki Delegatury i niedolę ludzką, spieszy z pomocą do nakarmienia głodnych. Praca Delegatury ze wszech miar zasługuje na uznanie. Podkreślić również należy wydatną pomoc dawaną w bezinteresownej pracy opiekuńczej p. Józefy Zelek, która prowadzi rachunkowość kuchni i pomaga przy wydawaniu biednym gorących posiłków”²¹.
Pod koniec okupacji ks. R. Zelek, jako proboszcz w Kielcach, organizował pomoc dla uchodźców z powstańczej Warszawy. Prowadził dla nich dożywianie, w czym pomagały mu siostry nazaretanki. Po wyzwoleniu kontynuował w Kielcach działalność społeczną, m.in. zorganizował pierwsze kieleckie parafialne przedszkole, bibliotekę i orkiestrę.
Wiele uwagi przywiązywał do spraw oświaty i upowszechniania wiedzy. W Dzierążni, jego staraniem wybudowano nowoczesną szkołę siedmioklasową z salą gimnastyczną i mieszkaniem dla nauczyciela.  W parafii Kije, jako prezes Dozoru Szkolnego zorganizował siedmioklasową szkołę powszechną w miejsce dziewięciu szkół kilkuklasowych, które działały w wynajętych lokalach prywatnych. Wspierał upowszechnianie wiedzy poprzez Kółka Rolnicze i Związek Młodzieży Polskiej. Inspirująco oddziaływał na urządzanie kursów rolniczych, zwiedzanie nowoczesnych gospodarstw, propagowanie kultury rolnej poprzez odczyty fachowców z tej dziedziny, organizowanie w kołach gospodyń wiejskich kursów kroju i szycia, gotowania, prowadzenia gospodarstw domowych i hodowli.
Nieobojętna mu była estetyka kościołów parafialnych. Był przewodniczącym diecezjalnej Komisji Artystyczno-Budowlanej. Był wrażliwy i doceniał znaczenie muzyki, śpiewu chóralnego w kościołach. Sam uczył śpiewu. W parafiach zakładał orkiestry, wspierał chóry kościelne.
Przeżył trudny czas prześladowania Kościoła przez komunistów w powojennej Polsce. Usiłował wraz z innymi duchownymi przyczynić się do przedstawienia prawdziwego obrazu wydarzeń tzw. pogromu kieleckiego w 1946 r. W klimacie nagonki na biskupa kieleckiego, Czesława Kaczmarka, ks. R. Zelek, jako bliski jego współpracownik, został aresztowany w styczniu 1952 r. Po trzech latach, przy braku dowodów imputownej mu winy i bez procesu  został  zwolniony z więzienia. Po wyjściu na wolność kontynuował swoja pracę jako proboszcz kieleckiej katedry.
Przeszedł na emeryturę w 1965 r. Zmarł 25.2.1975 r. i został pochowany na Starym Cmentarzu w Kielcach²².

Święcenia kapłańskie otrzymał 8.3.1941 r. biskupa Cz. Kaczmarka. Został wikariuszem w parafii Kije, gdzie proboszczem był ks. Roman Zelek. Obaj angażowali się wówczas w pomoc dla żołnierzy AK.
W roku 1945 został mianowany wikariuszem w parafii Niepokalanego Serca NMP i prefektem szkoły powszechnej w Kielcach, a potem został przeniesiony do Bodzentyna (1948). W 1955 roku został proboszczem parafii Bukowno. Dzięki inicjatywie ks. B. Zelka wybudowano tam nową świątynię, plebanię, dom Sióstr Prezentek, przedszkole i kaplicę pogrzebową. Przyczynił się on także do budowy kościoła w nieodległym Borze Biskupim²⁴.
W 1963 został odznaczony godnością prałata.
Przeszedł na emeryturę w 1991 r. i przebywał w Bukownie jako rezydent.
Zmarł 18.12.1991 r. w Bukownie i tam został pochowany²⁵.

Będąc wikariuszem w Daleszycach, otrzymał w dniu 22.09.1941 r. zgodę okupacyjnych władz niemieckich na nauczanie religii w szkołach w Daleszycach i w Brzechowie (gmina Daleszyce) oraz w miejscowości Słopiec (wówczas gmina Szczecno).
Pierwszą parafią, w której objął w 1947 r. obowiązki administratora, a następnie proboszcza była parafia w Bukownie. W styczniu 1950 r. został mianowany Dyrektorem Dekanalnym “Caritas” dla dekanatu olkuskiego. Następnie był administratorem (1958), później proboszczem parafii w Cieślinie, proboszczem w Dzierążni (1959), proboszczem w Zborówku (1975).
W 1984 r. przeszedł na emeryturę. Z okazji 50-lecia kapłaństwa 30.06.1988 r. biskup kielecki nadał mu przywilej noszenia Rokiety i Mantoletu koloru czarnego.
Zmarł w Kielcach 29.05.1997 r. i pochowany został w Wawrzeńczycach²⁷.

Krzyżanowice – Parafia pw. Świętej Tekli Dziewicy i Męczennicy

Do Szczekocin, na zaproszenie ks. P. Noszczyka przybyły w 1935 r. cztery siostry ze Zgromadzenia Sióstr Zmartwychwstania Pańskiego. Założyły tu dom zakonny prz wsparciu rodziny Jana Ciechanowskiego (minister pełnomocny i poseł nadzwyczajny Ambasady RP w USA w l. 1919-1925)³³.
W Szczekocinach uczył religii  w Prywatnej Szkole Dokształcającej Zawodowej Związku Rzemieślników Chrześcijan³⁴.
W 1955 r. przeszedł na emeryturę. Ksiądz Piotr Noszczyk zmarł 6.2.1960 r. w Kielcach³⁵.

Michałów – Parafia  pw. Św. Wawrzyńca Diakona i Męczennika

Biogramy kapłanów posługujących w parafii Michałów

Ksiądz Bolesław Gadomski
Bolesław Gadomski, s. Marcelego i Marianny, urodził się 26.1.1906 r. w Rakowie k/Opatowca. Gimnazjum w Staszowie ukończył w 1927 r. i wstąpił do Seminarium Duchownego w Kielcach. Wyświęcony na kapłana został 19.6.1932 r. przez biskupa Augustyna Łosińskiego. Wikariuszem był w parafiach: Łopuszno (1932), Skalbmierz (1934), Łopuszno (1937). Proboszczem był w parafiach: Michałów (1938), Ostrowce (1944) i Oleśnica (1957).
W 1965 r. był odznaczony Rokietą i Mantoletem. Przeszedł na emeryturę w 1980 r. Zmarł 3.8.1984 r. Został pochowany w Rakowie³⁷.

Ksiądz Wojciech Zawadzki
Wojciech Zawadzki, s. Dominika i Katarzyny z Majewskich, urodził się 16.4.1882 r. w Radomicach, pow. Kielce. Uczęszczał do szkół: w Sosnowcu, w Warszawie i  w Kielcach.
Studia w Seminarium Duchownym w Kielcach ukończył święceniami kapłańskimi, których udzielił mu biskup Kazimierz Ruszkiewicz w dniu 10.3.1907 r.
Wikariuszem był w parafiach: Staromieście (1907), Pacanów (1908), Szczebrzusz (1909), Pierzchnica (1912), Imielno (1913). Następnie był administratorem parafii Cierno (1915), a potem proboszczem w parafiach: Gieble (1916), Goleniowy 1917), Bejsce (1919).
W Bejscach angażował się społecznie. Był współzałożycielem Ochotniczej Straży Pożarnej w 1922 r., a w 1934 r. wszedł w skład Rady Gminy Bejsce³⁸. 
Ostatnią jego placówką była parafia Michałów (od 1944 r.). Na własną prośbę został zwolniony z probostwa w Michałowie w 1948 r. i zamieszkał u Sióstr Urszulanek Szarych w Ozorkowie k/Łodzi. W 1956 r. przeniósł się do Domu Księży Emerytów w Kielcach.
Ksiądz Wojciech Zawadzki zmarł 7.8.1970 r. w Kielcach i tam został pochowany³⁹.

Młodzawy – Parafia pw. Ducha Świętego

Fot. Kościół w Młodzawach. Rok 1908⁴⁰.

Wikariusze: ks. Wacław Onoszko z diecezji pińskiej (1944-1946) pochodzący z diecezji pińskiej, ks. Kazimierz Maj z diecezji płockiej (1941-1944), pochodzący z diecezji płockiej.

Biogramy kapłanów posługujących w parafii Młodzawy

Ksiądz Wacław  Zając – urodz. w 1896 r., wyświęcony na kapłana w 1923 r. Ostatnią jego parafią był Grzymałków w dekanacie łopuszańskim w latach 1940-1949. Zmarł 18.10.1949 roku⁴¹.

Ksiądz Tomasz Wasik
Tomasz Wasik, s. Mateusza i Marii z Nowaków, urodził się 9.12.1891 r. w Kalinie Wielkiej, gm. Racławice. Po ukończeniu Seminarium Duchownego w Kielcach został wyświęcony na kapłana w dniu 12.7.1914 r.
Wkrótce po święceniach został mianowany wikariuszem w Siewierzu. W tej parafii dnia 4.2.1918 r. został aresztowany przez wojska niemieckie jako podejrzany o spowodowanie zbiegowiska, które miało przeszkodzić wojsku w zabraniu z kościoła piszczałek organowych i dzwonów. Sąd skazał go na 2 lata więzienia. Zwolniono go 19.7.1918 r. Do Siewierza już nie wrócił.
W sierpniu 1918 roku został skierowany do Pierzchnicy.
Proboszczem był w parafiach: Drugnia (1919), Mieronice (1927), Młodzawy (1940).
W 1946 r. zrezygnował z parafii w Młodzawach i został mianowany kapelanem sierocińca prowadzonego przez SS. Służebniczki NMP w Miechowie. Stamtąd został przeniesiony w 1947 r. do Kielc, gdzie jednocześnie był kapelanem Szpitala św. Aleksandra i prefektem Państwowego Gimnazjum Krawieckiego.W 1957 roku przeszedł na emeryturę i zamieszkał w Domu Księży Emerytów. Zmarł 27.5.1974 r. Został pochowany w Kielcach⁴².

Pińczów – Parafia pw. Świętego Jana Apostoła i Ewangelisty

Proboszczem był ks. Stanisław Wiśniewski (1930-1947). 
Wikariusze: ks. Józef Batóg (1940-1945), ks. Wacław Radosz (1940-1943), ks. Stanisław Klocek (1942-1950). 

Biogramy kapłanów posługujących w parafii Pińczów

Ksiądz Stanisław Wiśniewski – urodz. w 1891 r., święc. kapłańskie w 1912 r⁴⁴. 

Ksiądz Władysław Czeluśniak 
Ksiądz Władysław Czeluśniak urodził się 13.9.1911 r. w Smęgorzowie koło Tarnowa. Do gimnazjum uczęszczał w Dąbrowie Tarnowskiej i w Gorlicach. W 1931 r. uzyskał świadectwo maturalne i rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Lwowskim. Po roku studiów we Lwowie przeniósł się do Seminarium Duchownego w Kielcach. Święceń kapłańskich udzielił mu 20.6.1937 r. w Kielcach ks. bp Franciszek Sonik, wikariusz kapitulny diecezji kieleckiej.
Po święceniach ks. W. Czeluśniak pracował jako wikariusz w Kazimierzy Wielkiej, Pińczowie i Gorzkowie (II-IX.1940).
We wrześniu 1939 r. był przetrzymywany przez Niemców. Uciekł przebrany w strój kobiecy i znalazł na krótko schronienie w parafii Zagość jako jej administrator⁴⁵.
Jako wikariusz w katedrze kieleckiej od jesieni 1940 r. nauczał religii w szkołach powszechnych. Od stycznia 1945 r. ks. W. Czeluśniak uczył religii w liceum bł. Kingi w Kielcach. W tamtym czasie podjął studia teologii na Uniwersytecie Jagiellońskim.
W latach 1949-1957 wykładał katechetykę w kieleckim seminarium duchownym. Wydał drukiem “Katechizm do nauczania dzieci w przygotowaniu do spowiedzi i Komunii Świętej”.
Władze komunistyczne systematycznie od roku 1948 r. rugowały nauczanie religii ze szkół. Wykonawcami decyzji inspirowanych przez PZPR i UB były Urząd ds. Wyznań, kurator oświaty i urząd wojewódzki. Z urzędnikami tych instytucji toczył boje ksiądz W. Czeluśniak jako diecezjalny wizytator, sprawujący do 1945 r. opiekę nad nauczaniem religii w szkołach. W 1953 r. KW PZPR w Kielcach żądał od władzy diecezjalnej w Kielcach usunięcia ks. Władysława Czeluśniaka z Kurii. Najtrudniejsze miesiące nieustannej inwigilacji, przesłuchań i zastraszenia ks. Władysław przeżył w czasie aresztowań księży kieleckich wraz z ordynariuszem ks. bp. Czesławem Kaczmarkiem.
W 1957 r. ks. W. Czeluśniak otrzymał nominację na proboszcza w Sukowie. Dziesięć lat później został dziekanem dekanatu Daleszyce. W latach 1978-1988 był proboszczem parafii Chrystusa Króla na Baranówku w Kielcach. Od 1988 r. jako emeryt zamieszkał w Domu Księży Emerytów. Zmarł 21.10.1994 roku. Pochowany został na cmentarzu w rodzinnej parafii Smęgorzów⁴⁶.

Ksiądz Józef Batóg
Józef Batóg, s. Antoniego i Zofii z Osuchów, urodził się 15.4.1903 r. w Pokrzywiance. W latach 1922-1927 uczęszczał do Seminarium Nauczycielskiego w Radomiu⁴⁷. Następnie wstąpił do Seminarium Duchownego w Kielcach. Święcenia kapłańskie otrzymał w 19.6.1932 r.  Pracował jako wikariusz w parafiach: Kurzelów (1932), Rokitno (1933), Gorzków (1933), Staromieście (1936), Chmielnik (1936), Janina (od 12.1939), Pińczów (1940), Kazimierza Mała (1945).
Pełnił posługę duszpasterską jako proboszcz w parafiach: Ulina Wielka (1951), Braciejówka (1958), Kocina (1959). Był następnie kapelanem Sióstr Kanoniczek Św. Ducha w Pacanowie (1962-1975).
Ksiądz Józef Batóg zmarł 24.12.1981 r. w Kielcach i tam został pochowany⁴⁸.

Ksiądz Wacław Radosz
Wacław Józef Radosz urodził się 9.12.1913 r. w Stopnicy. Po uzyskaniu świadectwa maturalnego w Gimnazjum w Stopnicy w 1930 r. wstąpił do Seminarium Duchownego w Kielcach⁴⁹. Święcenia kapłańskie otrzymał 6.6.1936 r. w Kielcach. Od 1940 r. był wikariuszem w Pińczowie⁵⁰.
Pełniąc posługę wikariusza w parafii Proszowice (od 1943 roku), był jednocześnie zaangażowany w podziemiu zbrojnym AK. Posługiwał się pseudonimem “Chętny”. Sprawował funkcję kapelana Inspektoratu Rejonowego Armii Krajowej “Michał” i zastępcy kapelana Inspektoratu Rejonowego Armii Krajowej “Maria”. Równocześnie był zastępcą kapelana 106 Dywizji Piechoty AK w latach 1943-1945 – w stopniu wojskowym najpierw kapitana, później – podpułkownika⁵¹. W okresie IX.1943 – VI.1944 był komendantem Inspektoratu AK w Proszowicach i tamtejszym kapelanem.

W latach 1949-1956 był członkiem Komisji Księży, afiliowanej przy ZBoWiD. Członkowie Komisji nazywani byli “księżmi patriotami”⁵². W latach 60-tych i 70-tych był aktywnym członkiem Stowarzyszenia PAX⁵³. W latach 1965-1976 był proboszczem parafii Łukowa⁵⁴.
Ksiądz Wacław Radosz zmarł 26.12.1998 r. w Kielcach⁵⁵.

Fot. Ks. Stanisław Klocek. Parafia w Kidowie⁵⁷.

Od 1943 r. uczył na tajnych kompletach w Państwowym Liceum i Gimnazjum w Pińczowie i w szkołach powszechnych.
Po zakończeniu wojny pracował jeszcze w Pińczowie przez sześć lat jako prefekt Liceum Ogólnokształcącego. Ksiądz St. Klocek nie taił swojej krytycznej oceny ówczesnego programu nauczania.
Lokalne władze komunistyczne określały go w 1949 r. jako “reakcjonistę”. Wielokrotnie był przesłuchiwany przez oficerów PKUB w Pińczowie w związku z wykryciem nielegalnej organizacji uczniowskiej. W marcu 1950 r. został zwolniony z pracy⁵⁸. Rok później otrzymał biskupią nominację na wikariusza i prefekta Liceum Ogólnokształcącego i Leśnego w Skale, ale już kilka miesięcy później został proboszczem w Dłużcu – do 1955 r.  Następnie skierowany został na probostwo w parafii Kidów koło Pilicy (1955-1961). W latach 1961-1969 był proboszczem w Kozłowie Miechowskim, a potem, przez 22 lata, w Bodzentynie. W czerwcu 1996 r. przeszedł na emeryturę. Zmarł 30.5.2006 r. w Kielcach. Został pochowany w Nowym Targu⁵⁹.

Zagość – Parafia pw. Świętego Jana Chrzciciela

Biogramy kapłanów posługujących w parafii Zagość

Ksiądz Piotr Barański
Piotr Barański, s. Jana i Marianny, urodził sie 30.5.1906 r. w Sukowie. Ukończył gimnazjum w Kielcach w 1923 r. W latach 1925-1928 był uczniem Państwowego Seminarium Nauczycielskiego Męskiego w Rogoźnie. Studia w Seminarium Duchownym ukończył święceniami kapłańskimi , które przyjął z rąk biskupa A. Łosińskiego 10.6.1933 r.
Był wikariuszem krótko w parafii Chroberz (1933), a następnie proboszczem w parafiach Makoszyn (1934), Korytnica (1938), Zagość (1944), Grzymałków (1956).
W Grzymałkowie wybudował od podstaw kościół i plebanię. W 1970 r, został odznaczony Rokietą i Mantoletem. Przeszedł na emeryturę w 1985 r.
Zmarł 26.4.1986 r. w Grzymałkowie i tam został pochowany⁶¹.

Ksiądz Stanisław Sokołowski
Stanisław Sokołowski, s. Andrzeja i Marianny z Niedzielów, urodził się 12.9.1896 r. w Jurkowie, wyświęcony 5.4.1919 r. Mianowany wikariuszem w parafiach: Gnojno (1919) i Kurzelów (1919), proboszczem w parafiach: Czaple Wielkie (1923), Krzyżanowice (1925), Zagość (1925), Korytnica (1944), Chlewice (1947). Przeszedł na emeryturę w 1957 r. 
Ksiądz Stanisław Sokołowski zmarł 17.5.1984 r. w Kielcach. Został pochowany w Jurkowie⁶².

1.  Rysunek pochodzi z artykułu Romana Mirowskiego “Kościoły i klasztory. Teki Mirowskiego. Bogucice Kościół parafialny. Gmina Pińczów, powiat pińczowski”, opublikowanego 4.9.2011 r. na stronie internetowej “Dawne Kieleckie. Informacje historyczne”.
2. Kielecki Przegląd Diecezjalny  R. 48 1972 nr 6 s. 288 i Kielecki Przegląd Diecezjalny  R. 49 1973 nr 2 s. 93.
3. Fotografia pochodzi z artykułu “Ludzie: Wspomnienia z Chrobrza Marii Belina – Brzozowskiej (10)”, opublikowanego 25.10.2015 r. na portalu internetowym chroberz.info. Dostęp: grudzień 2021.
4. Fotografia pochodzi ze zbiorów Zofii Koza, a przejęta została z artykułu Pawła Bochniaka “Czy wiesz, że żyli wśród nas (10) …”, zamieszczonego na portalu internetowym chroberz.info 07.11.2015 r. Dostęp: październik 2021.
5. Ksiądz R. Zelek, dziekan pińczowski, informując Kurię Biskupią o tym zdarzeniu, słusznie obawiał się, że na podobny sposób nękani będą także inni księża. Niemcy perfidnie nakazywali uczestnictwo duchownych, tak jak i wiejskich nauczycieli, w gminnych komisjach kontyngentowych. Pismo z 30.9.1942 r. do Kurii. ADK, AP, sygn. XK-77, k. 14.
6. Podówczas organistą w Chrobrzu był młynarz Kazimierz Dobaj, a kościelnym Wawrzyniec Skrzypczyk. Ze wspomnień Stanisława Doroza, zamieszczonych dnia 27.3.2014 na stronie internetowej Parafii Pod Wezwaniem Wniebowzięcia NMP w Chrobrzu i na podstawie artykułu: Paweł Bochniak, Czy wiesz, że… to zakrawa na cud (7), opublikowanego na stronie internetowej chroberz.info dnia 1.12.2012 r. (dostęp do obu stron internetowych – sierpień 2021).
7. Więcej o udziale ks. W. Kańskiego w działalności podziemnej – patrz rozdział “Zaangażowanie duchowieństwa w konspiracji”.
8. Po prawej ręce księdza stoi Izabela Dobaj, po lewej – Halina Orlińska. Zdjęcie ze zbiorów Izabeli Rogóż z d. Dobaj, a przejęte z portalu internetowego chroberz.info, zostało wykonane prawdopodobnie w latach 40-tych.
9. Janusz Kucharski, Wspomnienia z Chrobrza z lat 1938 – 1948, Kielce 2006, s. 85.
10. ADK, AP, sygn. XK-77, k. 49-50; Kielecki Przegląd Diecezjalny, R.49 1973 nr 6 s. 288.
11. Rysunek pochodzi z artykułu Romana Mirowskiego “Kościoły i klasztory. Teki Mirowskiego. Góry Kościół parafialny. Gmina Michałów, powiat pińczowski”, opublikowanego 8.9.2011 r. na stronie internetowej “Dawne Kieleckie. Informacje historyczne”. Dostęp: grudzień 2021.
12. Władysław Burzawa, Maryja z Gór Pińczowskich. Niedziela kielecka 51/2014, s. 4-5.
13. Wincenty Soczawa, Jak założyłem i prowadziłem Krucjatę Eucharystyczną. Kielecki Przegląd Diecezjalny, 24, 1937, nr 2, s. 50-55.
14. Danuta Krześniak-Firlej, Księża prefekci diecezji kieleckiej 1918-1939. Kielce 2002, s. 88, 119, 186.
15. ADK. AP XS-30.
16. ADK, AP XW-41; Kielecki Przegląd Diecezjalny R. 53, 1977, nr 3, s. 142.
17. Rysunek pochodzi z artykułu Romana Mirowskiego “Kościoły i klasztory. Teki Mirowskiego. Kije Kościół parafialny. Gmina Kije, powiat pińczowski”, opublikowanego 4.9.2011 r. na stronie internetowej “Dawne Kieleckie. Informacje historyczne”.
18. Biogramy: ks. Antoni Gębka – p. Parafia Strożyska, ks. Piotr Banach p. Parafia Stopnica, ks.ks. Józef Bania, Tadeusz Szałajdewicz  – p. Parafia Chroberz, ks. Wojciech Wielgus – p. Parafia Tuczępy.
19. Fotografia pochodzi z Archiwum Senatu RP.
20. W dniu 6.9.1939 r. , po krótkim starciu żołnierzy polskich z czołówką nadciągających oddziałów niemieckich, Niemcy skierowali huraganowy ogień, pociski zapalające wznieciły pożar. Spłonęły 52 gospodarstwa, organistówka, zabudowania gospodarcze probostwa. Ocalał kościół, wikariat i plebania. Proboszcz R. Zelek zdołał później odbudować zniszczone obiekty. Józef Kudasiewicz, Bogdan Skrobisz, Kije – nasza mała ojczyzna. Kije 2005, s. 12; Strona internetowa Gminy Kije, zakładka “Dla turysty/dziedzictwo kulturowe/rys historyczny”. Dostęp: styczeń 2022.
21. Protokół z kontroli Delegatury R.O.P. w Busku na gm. Kliszów z dnia 26.5.1941 r., sporządzony przez Przewodniczącego, M. Michalskiego. AAN 125/752, k. 5-6; Lista członków i osób zatrudnionych społecznie i etatowo w Polskim Komitecie Opiekuńczym w powiecie [buskim] (stan: 1943 rok). AIPN 639/42, k. 270.
22. Ks. Daniel Wojciechowski. Kapłani kieleccy więzieni i szykanowani w PRL (1945-1963). Kielce,  s. 204-211; Kielecki Przegląd Diecezjalny, R. 51, 1975, nr 2, s. 95.
23. Zdjęcie pochodzi ze strony internetowej Parafii pw. Świętego Andrzeja Boboli w Bukownie. Dostęp: styczeń 2022.
24. Ks. B. Zelek zyskał sobie duży autorytet wśród mieszkańców Bukowna. Tamtejsza Rada Miejska przyjęła uchwałę o nadaniu imienia ks. Bolesława Zelka jednej z ulic. Jacek Sypień, Olgerd Dziechciarz, Pamięć śladów śladami pamięci – miejsca pamięci narodowej na ziemi olkuskiej. Olkusz 2015, s. 38.
25. Kielecki Przegląd Diecezjalny, R. 67, 1991, nr 6, s. 495.
26. Fotografia ks. W. Latały przejęta ze strony internetowej Parafii Rzymskokatolickiej pw. Św. Stanisława BM w Cieślinie.
27. ADK, AP XL-20; Kielecki Przegląd Diecezjalny, R. 73, 1997, nr 4, s. 414.
28. Biogram ks. Jana Olesińskiego – p. Parafia Świniary.
29. Rysunek pochodzi z artykułu Romana Mirowskiego “Kościoły i klasztory. Teki Mirowskiego. Krzyżanowice Kościół. Gmina Pińczów, powiat pińczowski”, opublikowanego 8.9.2011 r. na stronie internetowej “Dawne Kieleckie. Informacje historyczne”. Dostęp: grudzień 2021.
30. Ks. Dariusz Matysiak, Organizacja i formy duszpasterstwa parafii Nakło k/ Włoszczowy od chwili erekcji do roku 2002. Praca magisterska, napisana pod kierunkiem ks. dra Zdzisława Mazura na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie w roku 2003.
31. Danuta Krześniak-Firlej, Księża prefekci diecezji kieleckiej 1918-1939. Kielce 2002, s. 200.
32. Fotografia ks. P. Noszczyka pochodzi ze strony internetowej Parafii Rzymsko-Katolickiej pw. Św. Mikołaja w Nakle. Dostęp: styczeń 2022.
33. Agnieszka Dziarmaga, Zgromadzenie Sióstr Zmartwychwstania Pańskiego dom w Szczekocinach. W Szczekocinach są u siebie. Niedziela kielecka 26/2013, str. 4-5.
34. Lech Frączek, Rzemieślnicy szczekocińscy od XVIII do połowy XX wieku. Szczekociny 2016, s. 207.
35. ADK. AP XN-27.
36. Rysunek pochodzi z artykułu Romana Mirowskiego “Kościoły i klasztory. Teki Mirowskiego. Michałów Kościół parafialny. Gmina Michałów, powiat pińczowski”, opublikowanego 8.9.2011 r. na stronie internetowej “Dawne Kieleckie. Informacje historyczne”. Dostęp: grudzień 2021.
37. ADK. AP XL-20, k. 48; Kielecki Przegląd Diecezjalny, R. 60, 1984, nr 6, s. 429-430.
38. Grzegorz Sado, Gmina Bejsce w latach 1918-1939, [w:] Dzieje samorządu i Administracji w Gminie Bejsce 1809-2010, Lublin 2010, s. 22 i 24.
39. ADK, AP XZ-18; Kielecki Przegląd Diecezjalny, R. 47, 1971, nr 1, s. 48.
40. Fotografia pochodzi z Cyfrowej Biblioteki Narodowej / www.polona.pl CBN Polona. Dostęp: grudzień 2021.
41. Katalog Duchowieństwa i parafij Diecezji Kieleckiej za rok 1946, s. 102; Kielecki Przegląd Diecezjalny, R. 35, 1949, nr 11-12, s. 160.
42. Kielecki Przegląd Diecezjalny, R. 51, 1975, nr 1, s. 46-47.
43. Rysunek pochodzi z artykułu Romana Mirowskiego “Kościoły i klasztory. Teki Mirowskiego. Pińczów  Kościół i klasztor popauliński. Gmina Pińczów, powiat pińczowski”, opublikowanego 9.9.2011 r. na stronie internetowej “Dawne Kieleckie. Informacje historyczne”. Dostęp: grudzień 2021.
44. Katalog Duchowieństwa i probostw Diecezji Kieleckiej za rok 1940-1941, s. 102.
45. Wtedy ksiądz dziekan pińczowski, Stanisław Wiśniewski poinformował (20.9.1939 r.) Kurię Biskupią w Kielcach, że “Ks. Stanisław Sokołowski, prob. w Zagości, poszedł jako kapelan wojsk polskich, na miejsce jego posłałem ks. Władysława Czeluśniaka, pref. z Pińczowa”. ADK, Akta kurialne. Akta dziekańskie ogólne 1930-1960, sygn. OD-4 / 5, k. 54.
46. Ks. Daniel Wojciechowski, Niezłomny w walce o religię w szkole. Ks. Władysław Czeluśniak (1911–1994), Nasz Dziennik, 2008, nr 273, s. 25.
47. Danuta Krześniak-Firlej, Księża prefekci diecezji kieleckiej 1918-1939. Kielce 2002, s. 64.
48. ADK, AP XB-58; Kielecki Przegląd Diecezjalny, R. 58, 1982, nr 1-2, s. 67.
49. Marta Feldo-Stanieczek, Ryszard Szklany, Gimnazjum w Stopnicy 1918-1933. Stopnica 2023, s. 134-136.
50. Katalog Duchowieństwa i probostw Diecezji Kieleckiej za rok 1940-1941, s. 102.
51. Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski, Inspektorat AK “Maria” w walce, Elbląg 2001, Tom II, część II, s. 15-16, 22-23, 100, 104 (z tej książki pochodzi fotografia księdza W. Radosza); Daniel Olszewski, Działalność konspiracyjna biskupa Jana Gurdy w Inspektoracie “Maria”. Kieleckie Studia Teologiczne 4/2005, s. 359-362.
52. Łukasz P. Matyjasiak, Między wiernością Kościołowi a służbą państwu. Działalność katolików „społecznie postępowych” na przykładzie Komisji Intelektualistów i Działaczy Katolickich przy Polskim Komitecie Obrońców Pokoju (1950–1953), [w:] Łukasz Kamiński i Tomasza Kozłowski (redakcja), Letnia Szkoła Historii Najnowszej 2009. Warszawa 2010, s. 116-130.
53. Tomasz Kenar, Oddział Wojewódzki PAX w Szczecinie wobec Kościoła katolickiego, [w:]  Ks. Tadeusz Ceynowa i Paweł Knap (redakcja), Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim i ziemi lubuskiej w latach 1945–1989. Szczecin 2010   (materiały z konferencji naukowej na Uniwersytecie Szczecińskim w dn. 25-26.3.2009 r.
54. Strona internetowa Rzymskokatolickiej Parafii pw. NMP Królowej w Łukowej. Dostęp: marzec 2022.
55. Kielecki Przegląd Diecezjalny, R. 75, 1999, nr 4, s. 416.
56. Marian Paulewicz, Diecezja kielecka [w:] Życie religijne w Polsce pod okupacją hitlerowską 1939-1945, praca zbiorowa pod red. Zygmunta Zielińskiego, Warszawa 1982, s. 244.
57. Opracowanie “Kościół pw. św. Mikołaja w Kidowie”, opublikowane na portalu internetowym Jura-Pilica.com. Dostęp: grudzień 2021.
58. Izabela Bożyk, Cezary Jastrzębski, Adam Massalski, Dzieje i kultura miasta Pińczowa do 1981 roku. Pińczów 2018, s. 105 i 167.
59. Ks. Marian Paulewicz, Droga życiowa ks. Stanisława Klocka. Kielecki Przegląd Diecezjalny, R. 82, 2006, nr 6, s. 638-640.
60. Rysunek pochodzi z artykułu Romana Mirowskiego “Kościoły i klasztory. Teki Mirowskiego. Zagość Kościół św. Jana Chrzciciela. Gmina Pińczów, powiat pińczowski”, opublikowanego 8.9.2011 r. na stronie internetowej “Dawne Kieleckie. Informacje historyczne”. Dostęp: grudzień 2021.
61. ADK, AP XB-63; Kielecki Przegląd Diecezjalny, R. 62, 1986, nr 4, s. 340.
62. Kielecki Przegląd Diecezjalny, R. 60 , 1984, nr 6, s. 429-430.